Caminito Milonga / 20-07-2019 / Fundamentals / Milonga Düzeni ve Etiketi
Sevgili Tango dostları,
Caminito Art olarak Tango dans, müzik, kültür ve adabının anlaşılmasını ve öğrenilmesini önemsiyoruz. Düzenleyeceğimiz Milongaların da aynı amaca hizmet etmesini istemekteyiz. Bu nedenle yeri geldikçe Milongalarımızda Tango’ya ait bilgileri ve içerikleri sizlerle paylaşacağız. Böylece müziklerin, dönemlerin, orkestraların ve vokalistlerin daha iyi tanınmalarını, anlaşılmalarını ve konumlandırılmalarını da sağlamayı umuyoruz.
Milonga’mız Carlos Gardel’in (1890-1935) seslendirdiği bestesi Juan de Dios Filiberto’ya (1885-1964) sözleri Gabino Coria Peñaloza’ya (1895-1975) ait olan Caminito parçası ile başlamaktadır. Caminito “Yol” demektir. Buenos Aires’te ise tangonun geliştiği, serpildiği semtin adıdır. Carlos Gardel’in tangonun gelişiminde ve bugünlere gelmesindeki en önemli isim olduğu tüm tango camiasında kabul görmüş olup, doğum günü olan 11 Aralık Dünya Tango Günü olarak kutlanmaktadır.
Açılıştaki La Cumparsita’yı Roberto Firpo’dan (1884-1969) dinleyeceğiz. La Cumparsita 1916 yılında Uruguaylı 19 yaşında bir mimarlık öğrencisi olan (Ancak mimarlıktan mezun olmamış) Gerardo Matos Rodriguez (1897-1948) tarafından marş olarak bestelenmiş, ilk olarak Firpo tarafından orkestra için düzenlenerek ve Firpo’nun daha önce yaptığı iki bestesinden de kattığı bölümlerle zenginleştirilmiş ve 1917’de icra edilmiştir. Ancak biz açılışta daha temiz korunmuş olan 1928 kaydını dinleyeceğiz.
Milongalar gelenek olarak çoğunlukla La Cumparsita ile başlar ve La Cumparsita ile biter. Dansçılar eğer birlikte gelmişlerse başlangıç ve bitişteki La Cumparsita’larda ve/veya ilk Tanda’da eşleri ile dans ederler. (Eşleri ile ilk danslarını henüz yapmamışlarsa mirada ve cabaceo yolu ile de olsa kadını dansa davet eden başka bir erkek kadının eşinden de izin ister.) Biz Caminito Art’ta ayda bir düzenleyeceğimiz eğitsel açıdan da değerli gördüğümüz Fundamentals ile desteklenen milongalarımıza önce Caminito ve La Cumparsita ile başlayıp ardından Tango’ya geçeceğiz.
Bu ilk “Caminito Fundamentals” Milongamız 4 bölüme (Tanda grubuna) ayrılmaktadır. İlk 3 bölümde Guardia Nueva (1925 -1935) ve Golden Age (1935 – 1952) dönemlerinin karakteristiklerinin daha iyi anlaşılmasını amaçladık. İkinci bölüme D’Arienzo ile başlamaktayız. D’Arienzo ritim ve vurgularda yaptığı değişikliklerle klasik Arjantin Tangoda Altın Çağ’ın (Golden Age) kapısını açan ve dansçıların Tangoya yeni boyutlar katması için zemin oluşturan büyük orkestra şefidir. Son bölümümüzde modern orkestralar tarafından D’Arienzo, Pugliese ve Di Sarli’nin yeniden yorumlanmış müziklerini dinleyerek dans edeceğiz. Bu milongamızda Geçiş Dönemi’ne (1952-1983) ait müziklere bir bölüm ayırmadık; hem zaman darlığından hem de diğerleri kadar öncelikli görmediğimizden. Keza 1955 ile 1983 yılları arası Arjantin’de askeri yönetim hakimdi ve Tango’yu önemli ölçüde sekteye uğrattı. Gelecek milongalarda hazırlayacağımız Fundamentals içeriklerinde dönemleri, ekolleri, tarihsel, sanatsal ve yaşamla ilgili önemli gelişmeleri sizlerle paylaşacağız.
Tipik bir Tango Tandasında dört parça bulunur ve ideal olarak aynı orkestra ve hatta aynı solist tarafından yakın ton, ritim ve duygudaki parçalardan oluşur. Vals ve Milonga Tandaları ise üçer veya dörder parçadan oluşurlar. Türkiye’de Vals ve Milonga Tandalarında çoğunlukla 3’er parça tercih edilmektedir. Tango parçalarının ölçüsü 4/4’tür. Valsler 3/4 ve Milongalar ise 2/4’tür ve daha hızlıdır. Bu nedenle dans açısından genellikle de daha yorucu olurlar ve kısa tutulurlar. Her bölüm/set/döngü ideal olarak 2 Tango, 1 Vals, 2 Tango, 1 Milonga Tandasından oluşur ve 1 saat civarında sürer. (TT V TT M)
Tandaların arasında çalınan parçalara ise Cortina (Curtain/Perde) denir. Cortinalar Tango, Vals ve Milonga türlerinden belirgin olarak farklı olur ve en fazla 1 dakika kadar sürer. Bu süre içinde dansçılar bir sonraki Tandada yeni partnerlerle dans etmek üzere salonu boşaltırlar. Cortina parçaları gecenin genel ruhuna uygun bir concept içinde ve Tandalar arasındaki duygu geçişlerine uygun seçilmelidir. Enerjiyi yükseltmek için de insanları dinlendirmek için de değerlidir.
Milongalara gelmeden önce dansçıların kişisel bakımlarını yapmaları, temiz kıyafetler giymeleri ve yanlarına yedek kıyafet almaları önerilir. Dansa ve Tango zeminine uygun ayakkabılar getirilmeli ve sokakta kullanılan ayakkabılar salona girmeden önce değiştirilmelidir. Fazla içki ve sigara tüketimi hoş karşılanmaz. Düzenli olarak Milongalara katılanların aidiyet hisleri ve arkadaş çevreleri zamanla artmakta ve Milongalara sadece dans ve müzik için değil, buluşmak ve sohbet etmek için de gelmektedirler. Sohbet koyulaşacak gibi olursa diğerlerini rahatsız etmemek için sahneden uzaklaşmak veya başka bir yere gitmek diğer dansçıları rahatsız etmemek, ya da derin ve alevli tartışmaları ileri bir zamana ve başka mekana ertelemek gerekir.
Kadınlar dansa hazır olduklarını çevreye olumlu bakan gözleri ile belli ederler. Dans etmek istedikleri erkeklere Mirada (Bakış) gönderirler. Erkekler de olumlu cevap vermek isterlerse Mirada’ya Cabaceo ile (Davet etme) karşılık verirler ve kadınlar da dansı kabul eder. Ardından erkek, dans pistine doğru kadına eşlik eder. Tanda bitiminde ise dans edenler birbirlerine teşekkür ederler ve erkek kadının oturduğu yere kadar kendisine eşlik eder. Yakın arkadaş olmadıkça Mirada-Cabaceo alış-verişine uymak gerekir. Türkiye’de pratikte bu Mirada-Cabaceo adabı batıdaki kadar yerleşmiş olmamakla beraber geçmiş deneyimlere bakarak bunun en kibar, en uygun dans için eşleşme yolu olduğu düşünülmektedir.
Eşleşmeden önce dansçılar birbirlerinin teknik seviyelerine olduğu kadar jest ve mimiklerine, hal ve hareketlerine de dikkat ederler ve ardından Mirada-Cabaceo iletişimine geçerler. Tangoya yeni başlayanları veya daha utangaç davrananları cesaretlendirmek adına daha ileri düzeyde dans edenlerin yakın davranmaları da yaygın sayılır olumlu sosyal davranışlardandır. Taraflardan biri olumsuzluğunu belli ederse diğer taraf Miradayı veya Cabaceoyu sürdürmemeli, ısrarcı olmamalıdır. Bu mekanizma taraflar arasında gizli tutulmalı dışarı yansıtılmamalı, anlatılmamalıdır. İki kişilik çatışmalar grup tavırlarına dönüştürülmemeli, kişiler arasında çaba gösterilerek olumluya dönüştürmenin yolu aranmalı, bağ kurmaya çalışılmalıdır. Olumsuzluk istatistiksel olarak olumluluktan çok daha hızlı, zincirleme yayılma kabiliyetine sahip ve daha kalıcı, düzeltmesi zor, yıpratıcı bir duygu halidir. En başında farkındalıkla kontrol altına almak sosyal ilişkilerin sağlıklı gelişmesi için gereklidir.
Kişilerin birbirlerine saygılı tutum takınmaları, olumlu, yapıcı, anlayışlı, kibar davranışlar göstermeleri Tango topluluğunun huzurlu ve güvende hissetmesi, gelişmesi için gereklidir. Eşlerin birbirine ve çevrelerine kıskanç tavırlar göstermemeleri, kırıcı ve ilişkileri zedeleyici davranmamaları, Tango’ya ait kişisel duyguların rahat yaşanması ve sosyal davranışların ahengi açısından gerekmektedir. Tangoda baştan çıkarma jestlerinin ölçülü bir biçimde kullanımı insanlar arası kaynaşma ve sahneye adım atma için olmak zorundadır, Tango’nun temelleri içindedir. Flört ile de karıştırılma riski olduğu için dozuna dikkat etmek gerekir.
Tangocuların çok kalabalık biçimde ve hemcinsleri ile gruplaşarak oturmaları önerilmez. Bu şekilde Mirada ve Cabaceoyu başlatmak için tarafların cesareti kırılabilir, yaklaşamayabilirler. Çünkü taraflar arasında bir olumsuzluk olursa bu tüm gruba yansıyabilir ve bir kişinin olumluluğu veya olumsuzluğu tüm gruba mal olur. Gruba yaklaşmak konusunda diğerlerinin cesareti kırılabilir. Grup davranışı ile karşılaşmaktan, etiketlenmekten veya sosyal olarak dışlanmaktan sakınabilir.
Dans salonunda eşler “Ronda” içerisinde dans ederler. “Ronda” çiftlerin saat yönünün tersine doğru ilerleyerek dans ettikleri halkadır. Devam etmekte olan bir dans akışı sırasında Rondaya adım atmak için erkek başı ve gözleri ile nazik bir şekilde diğer çiftlerden izin ister. Yeni çiftin de Rondaya katılması için Ronda içindeki çiftler uygun bir yer açar ve bakışları ile onay verirler. Sosyal Tangoda Ronda içinde abartılı süslemelerin ve aşırı gösteriye yönelik figürlerin yapılması özellikle de kalabalık milongalarda uygun değildir. Akış sırasında mesafenin korunması ve diğer çiftler ile çarpışmamak ile ilgili sorumluluk öncelikle erkeğe aittir. Bir çarpışma olması durumunda ise özür dileyerek dans akışını sürdürmek gerekmektedir. Rondanın akışı önemlidir, bir noktada kalıp akışı bloke etmemek, uygun süratte devam etmek gerekmektedir. Dans eden çift sayısı Ronda’ya sığmazsa, iç kısımda salonun elverdiği ölçülerde ikinci hatta üçüncü Ronda da oluşturulur.
Dans ederken konuşmamak ve müziği dinlemek, dansa ve Ronda’nın akışına konsantre olmak gerekmektedir. Eğer dansçılar birbirleri ile henüz tanışmamışlarsa veya eğer söylemek gereken önemli bir şey varsa mümkünse dans bitimine veya şarkılar arasındaki kısa aralıklar çok kısaca tanışmak veya konuşmak için beklenmelidir. Milongalar eğitim yeri değildir. Herkes bildiği kadar dans eder, dansçıların birbirlerini teknik açılardan özellikle de dans ederken uyarmaları veya anlatmaya çalışmaları, taraflardan birinin bilmediği figürleri diğerinin zorlayıcı bir şekilde yapmaya, yaptırmaya çalışması ve diğerini gülünç ve zor duruma düşürmesi uygun değildir. Eşlerden biri dans sırasında hoş olmayan bir durumla karşılaşır teşekkür ederek dansı bırakabilir. Bu ancak istenmeyen durumlarda gösterilen, nezaket açısından da çok gerekmedikçe yapılmaması icab eden bir davranıştır. Mümkün olduğunca Tanda’nın sonuna kadar dans edilmesi tercih edilir.
Tango DJleri kimi zaman Milonganın düzenlendiği yerdeki atmosferi, dansçıların seviyelerini ve enerji düzeylerini gördükten sonra müzik içeriğine karar verirler, kimi zaman da gecenin conceptine göre programı önceden hazırlarlar, ya da esnek bir hazırlık yapar, yerinde değişiklikler yaparlar. Caminito’nun Fundamentals geceleri eğitim amacı ile birleştirildiği için önceden hazırlanmaktadır. Milonga düzenlediğimiz gecelerin içeriklerini Caminito Art Spotify hesabında paylaşmaktayız. 20/07/2019 tarihli Milonganın Tanda ve Cortinalarının düzenli haline aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Bugünkü Tandalarımız “Dönemler” ve Cortinalarımız “Yiddish” olarak programlanmıştır. İyi dinlemeler!
https://open.spotify.com/playlist/0eVSgJvjmShUZj84ZZ1lOB
| Section | Tanda | Orquesta | Vocals | Year | |
| Caminito | T | Carlos Gardel | Carlos Gardel | 1927. | |
| La Cumparsita | T | Roberto Firpo | Instrumental | 1928. | |
| Guardia Nueva (25-35) | 1 | T | Orquesta Tipica Victor | Instrumental | 1927 – 1929 |
| 2 | T | Osvaldo Fresedo | Instrumental, Juan Carlos Thorry, Ernesto Fama | 1927 – 1928 | |
| 3 | V | Francisco Canaro | Charlo | 1930 – 1931 | |
| 4 | T | Julio de Caro | Instrumental | 1926 – 1928 | |
| 5 | T | Roberto Firpo | Instrumental, Principe Azul, Héctor Villanueva | 1931. | |
| 6 | M | Francisco Canaro | Ernesto Fama, Angel Ramos, Roberto Maida | 1933 – 1935 | |
| Early Golden Age (35-42) | 7 | T | Juan D’Arienzo | Instrumental | 1935 – 1936 |
| 8 | T | Carlos di Sarli | Roberto Rufino | 1940 – 1941 | |
| 9 | V | Ricardo Tanturi | Alberto Castillo | 1941. | |
| 10 | T | Edgardo Donato | Instrumental, Lita Morales, Horacio Lagos, Romeo Gavio | 1939 – 1942 | |
| 11 | T | Enrique Rodriguez | Armando Moreno | 1940 – 1942 | |
| 12 | M | Juan D’Arienzo | Instrumental – Walter Cabral – Alberto Echague | 1936 – 1939 | |
| Late Golden Age (42-52) | 13 | T | Anibal Troilo | Francisco Fiorentino | 1943. |
| 14 | T | Miguel Calo | Raul Iriarte | 1943 – 1945 | |
| 15 | V | Alfredo De Angelis | Carlos Dante y Julio Martel | 1944 – 1947 | |
| 16 | T | Lucio Demare | Horacio Quintana | 1944 – 1945 | |
| 17 | T | Osvaldo Pugliese | Instrumental | 1947 – 1952 | |
| 18 | M | Francisco Lomuto | Fernando Diaz – Jorge Omar | 1939 – 1941 | |
| Yeniden Yorumlayanlar (2000-….) | 19 | T | Solo Tango (D’Arienzo) | Instrumental | 2012 – 2017 |
| 20 | T | Color Tango (Pugliese) | Instrumental | 2007. | |
| 21 | V | Sexteto Visceral | Instrumental | 2014 – 2017 | |
| 22 | T | Orquesta Romantica Milonguera | Roberto Minondi, Hache de Huilen | 2017 – 2018 | |
| 23 | T | Gente De Tango (Di Sarli) | Instrumental | 2013. | |
| La Cumparsita | T | Gente De Tango (Di Sarli) | Instrumental | 2013. |
Caminito Art Spotify Profili için:
https://open.spotify.com/user/kxmbqgbx0zo0qk8ags5y6qj0r?si=Mn7km9vJTYq7ZIAPo56Agg
