Canaro Okulu: Gelenekçiler / Sadelik ve Ritim

 Francisco Canaro’nun öncülüğünü yaptığı Geleneksel Tango okulu/ekolü düzenli ritmi temel aldığı için dans edilebilirliği en kolay müzikleri üretti.

Francisco Canaro (1888-1964) Uruguay’da doğmuş ve küçük yaşlarda Buenos Aires’e yerleşmişti. Oldukça yoksul bir çevrede yetişmesine rağmen müzik tutkusu ve müzikteki başarısı sayesinde çok zenginleşti. 1935’te kendi sahibi olduğu binada SADAIC’ı (Sociedad Argentina de Autores y Compositores de Música) (Arjantin müzik yazarları ve bestecileri topluluğu) kurdu ve müzik sektöründeki tüm emekçilerin ve üreticilerin haklarını savundu.

Gelenekçi Tango’nun karakteristikleri Guardia Nueva döneminde (1925-1935) çok belirgin şekilde gelişti. Tango’ya bandoneon, piyano ve double bass katıldı, Guardia Vieja’da (1925 öncesi) yaygın kullanılan gitar ve flüt artık orkestralarda kullanılmıyordu. Bu şekilde çok daha ileri düzeyde aranjmanlar yapmak mümkün oluyordu ve ayrıca ritim yavaşladı, daha dans edilebilir hale geldi. Ritim 4/4 hızlıdan 4/4 yavaşa ve sadece 1. vuruştaki vurgu 1 ve 3’de vurguya döndü.

Öncelikle dönemsel değişimleri karşılaştırmak için La Cumparsita’nın yorumları üzerinden bir gözlem yapalım dilerseniz.

Canaro gibi diğer büyük Gelenekçi isim Roberto Firpo’dan (1884-1969) 1917 La Cumparsita’sı. Guardia Vieja karakterinde, hızlı, 4/4’lük ve flütlerle çalınıyor.

Yine Firpo’nun 1928 La Cumparsita’sı. Guardia Nueva karakterinde. Daha yavaş ve 1. ve 3. vuruşta vurgular yüksek. Yani halen iki zamanlı.

Firpo’nun Erken Golden Age (1935-1941) Özelliklerini yansıtan 1937 La Cumparsita’sı. Diğer büyük gelenekçi Juan D’Arienzo’nun (1900-1976) etkisi ile Golden Age başlamış, enerji dolu, ritmik Tango salonları doldurmuş, dansçılar için büyük bir değişim getirmişti. Aynı zamanda bu versiyon artık 4 zamanlı olarak çalınıyor, 

Geç Golden Age (1942-1952) karakterini yansıtan bir Gelenekçi Angel D’Agostino’dan (1900-1991) 1946 tarihli La Cumparsita kaydı. Vokalde Angel Vargas. (1904-1959) Carlos Di Sarli’nin etkisi ile 1942’den itibaren tango tekrar yavaşlamıştı. Di Sarli gelenekçi değil, ama farklı ekoller arasında da etkileşimler var. Orkestralar farklı tarzlarına rağmen tangonun dönemleri boyunca birlikte de hareket ediyorlar. Aradaki sınırların kaybolduğu da oluyor, tarzlar da dönemler de geçirgen. Hatta modern orkestralar da halen eski tarzları ve dönemleri yansıtan yorumlarla Tango çalıyorlar.

Yine Geç Golden Age içinde yer alan bir D’Arienzo La Cumparsitası, 1951 kaydı.

Dönem karakteristiklerini gelenekçiler üzerinden anlamak için La Cumparsita’nın değişik versiyonlarına başvurduk. Şimdi de Gelenekçilerin özgün bestelerine örnekler verelim ve dansçıların en çok tercih ettiği Golden Age (1935-1952) ve yine severek dans ettikleri Guardia Nueva (1925-1935) dönemlerinden gidelim.

Tabii ki Francisco Canaro’dan başlamak gerekiyor. 1935 kaydı Poema, Roberto Maida vokalde. El Puchu ve Gladys Colombo’nun 2014 performansları. Henüz D’Arienzo’nun “Sürat, ritim, enerji” etkisi tangoya nüfuz etmemiş.

Roberto Firpo’nun kendi bestesi “El Amanecer” 1938 yorumu ile.

Caminito Milonga / 18-01-2020 / Fundamentals / Firpo ve Arkadaşları

Francisco Lomuto’nun (1893-1950) 1936’da kaydettiği Jorge Omar tarafından seslendirilen Nostalgias eşliğinde Miriam ve Stephen Vince dans ediyorlar.

Edgardo Donato’dan (1897-1963) 1938 kaydı ile “El Adios”, vokalde Horacio Lagos var. Gustavo Naveira ile Giselle Anne’in 2008’de San Francisco’daki performansları.

Orquesta Tipica Victor ilk kaydını Adolfo Carabelli (1893-1947) şefliğinde 1925’te yaptı. 1936’ya kadar Carabelli orkestrayı sürdürdü. Ardından Federico Scorticati orkestranın 1944’te gerçekleştirdiği son kaydına kadar şefliğini yürüttü. Buenos Aires’in en büyük müzisyenleri bu orkestranın kayıtlarında çok zaman isimleri dahi görülmeden yer almışlardı. Canlı performans değil de kayıt amacı ile bir araya geldikleri için “Hayalet Orkestra” olarak da anılıyordu. Murat ve Michelle Erdemsel’in 2014’te Kopenhag’daki performansları. Orquesta Tipica Victor’un 1931 tarihli Carrillón de la Merced’ini diniyoruz, vokalde Ernesto Fama var.

Orquesta Tipica Victor’un şefi Adolfo Carabelli’nin kendi orkestrası ile de yaptığı parçalardan 1932 kaydı La Guiñada’da Eleonora Kalganova ve Michael Nadtochi’yi izliyoruz.

Juan D’Arienzo’nun 1938’de kaydettiği Alberto Echague’nin seslendirdiği “Pensalo Bien” eşliğinde Maria Filali ve Gianpiero Galdi’nin 2017’deki performansları.

Caminito Milonga / 05-10-2019 / Fundamentals / D’Arienzo ve Arkadaşları

Papaya Sormuşlar

Angel D’Agostino’nun (1900-1991) 1941’de kaydettiği, Angel Vargas’ın (1904-1959) seslendirdiği, bestesi de D’Agostino’ya ait olan “Tres Esquinas”da Osvaldo Roldan ve Manuela Rodriguez’in performansları.

Enrique Rodriguez’in (1901-1971) 1941’de kaydettiği “Llorar por una mujer”, vokalde Armando Moreno var. Nicole Wackerling ve Daniel Santibañez’in 2015’teki performansları.

Juan D’Arienzo’nun 1942’de kaydettiği Hector Maure’nin seslendirdiği “Cicatrices” eşliğinde German Ballejo ve Magdalena Gutierrez’in 2019 performansları.

Ricardo Tanturi’nin (1905-1973) 1944’te kaydettiği “La abandoné y no sabía”, Enrique Campos seslendiriyor. J. D. Vargas Landinez ve P. Mejía Gallego’nun 2017’deki performansları.

Rodolfo Biagi’nin (1906-1969) 1952’de kaydettiği “El Recodo” eşliğinde Eugenia Parilla ve Chicho Frumboli’nin 2008’deki performansları.

Gelenekçiler aslında burada bitmiyor, ama “Gelenekçi” deyince ilk akla gelen orkestraları sunmaya çalıştık. Bundan sonra De Caro ve Fresedo okullarını çalışacağız.