Homero Manzi ve Tango Ruhu
Homero Manzi(1907-1951) Tango’nun kimliğini bir üst sınıfa taşıdı, duygusal temellerini yeniden şekillendirdi. Tango sert ve kaba maçoluktan sıyrılıp da bugün daha yakın hissettiğimiz duygusallığına, romantizmine ve derinliğine ulaştıysa bunda en çok rolü olanlardan biri de Homero Manzi’dir. Sözlerinde sevgi, özlem, nostalji, melankoli, acı vardı. Yüklediği duygular sayesinde müzisyenler ve beste yapanlar da Tangoya başka türlü baktılar ve yeniden yorumladılar. Hiçbir şarkı sözünde sokak dilini ve Arjantin argosunu kullanmadı. Solamente Ella, Malena, Desde El Alma, Milonga Sentimental, Ensueno, Milonga de los Fortines, Negra Maria, Oro y Plata, Campo Afuera, Paiseje, Pena Mulata, Recien, Romance de Barrio, Fruta Amarga, Che Bandoneon, Sur ve daha birçok tango, vals ve milonga sözünü Manzi yazdı.
Manzi Anibal Troilo’nun (1914-1975) en yakın arkadaşı, öldüğünde Troilo içine kapanmış, onun hatırasına “Responso”yu bestelemiş ve müziğe ara vermiştir. Troilo’nun 1951’de Manzi için bestelediği 1963’te kaydedilen “Responso” eşliğinde Gaston Torelli ve Matias Facio’nun 2015’te Prague’daki performanslarını izliyoruz.
Burada da Anibal Troilo ile 1971’de yapılan röportaj var. Manzi’nin kendi dönemlerinde müziği de sinemayı da nasıl etkilediğinden bahsediyor ve ardından Manzi’nin sözlerini yazdığı “Sur”un bir kısmını çalıyor. Troilo’nun vefat ettiği yıl, 1975’te, televizyonda gösterilmiş.
“Milonga Triste” 1936’da Sebastian Piana tarafından bestelenmiş. Piana erken dönem Milongalarının büyük bestecisi, Milonga Sentimental ve Pena Mulata’yı da bestelemiş.
Üzgün Milonga (Milonga Triste)
Patikadan geliyordun sen / Önlük ve çözülmüş örgüler. /Dolunay ışıltısı parlıyordu / Siyah gözlerin. / Dudaklarım seni incitti / Taze ağzını öperken / Ceza verdi bana elin / Yokluğun daha fazla vurdu ama. / Ay!… ////
Beyaz yollardan geri döndüm, / Varamadan geri geldim. / Uzun çığlığımla çığlık attım, / Şarkı söylemeyi bilmeden şarkı söyledim. / Siyah gözlerini kapattın. / Beyaza döndü yüzün. / Ve sessizliğini taşıyoruz senin / Çanların çalışıyla. / Suya düştü Ay. //// Göğsümü vurdu acı. / Yüz gitarın telleriyle / Pişmanlıklar ördüm kendime. / Ay! … ////
Eski yollardan geri döndüm / Varamadan geri geldim. / Çığlık attım ölü adınla / Dua etmeyi bilmeden dua ettim. / Bir patikada yüzünün kızarmasını / İstemiş olmanın hüznü. / Daha sonra seni göremeyen / Yolların üzüntüsü. / Mezarlığın sessizliği. / Yıldızların yalnızlığı. / Onca acı veren anılar. / Önlük ve siyah örgüler. / Ay! … ////
Ölü yollardan geri döndüm / Varamadan geri geldim. / Çığlık attım güzel adınla, / Nasıl ağlayacağımı bilmeden ağladım ///
( https://lyricstranslate.com )
Homero Manzi kaybedilen sevgilinin ardından ağlamakta, üzüntüsünü haykırmaktadır. Sözleri yazdığında 28 yaşında romantik bir gençti.
Milonga Triste’nin Carlos Morel yorumunda Juan Paulo Horvath ve Victoria Galoto çiftinin 2011’de Los Angelos’taki performansları:
Manzi 1941’de Meksika’yı ziyaret eder ve bir kabarede dinlediği şarkıcı “Malena de Toledo”dan etkilenir, duygularını yazıya döker ve Lucio Demare’den (1906-1974) bestelemesini ister. Malena da Manzi’nin birçok sözü gibi tüm tangocuları etkiler ve en çok yorumlanan Tango şarkılarından biri olur. “Malena”yı dinliyoruz, Lucio Demare’nin 1942’de Juan Carlos Miranda vokali ile yaptığı kayıt eşliğinde İspanya Granada’da 2017’de Maria Eliseeva ve Manuel Martinez’in meydanda yaptıkları performans.
Bir başka “Manzi” şiiri ve “Demare” bestesi “Solamente Ella” (Yalnızca o) Carlos Di Sarli orkestrası tarafından 1945 kaydedilmiş, vokalde Jorge Duran var. 2018’de Buenos Aires’te Rodriguez’in milongasında El Chino ile Paola Tacchetti’nin performansları.
Homero Manzi’nin sözlerini yazdığı, Anibal Troilo’nun bestesini yaptığı “Sur” (Güney) 1988’de Fernando Solanas (1936 – ….) tarafından senaryolaştırıldı ve filme çekildi. Filmin başında Troilo/Manzi müziğini Roberto Goyeneche (1926-1994) vokalinde ve Nestor Marconi (1942 – …. ) bandoneon yorumu ile dinleyebilirsiniz. Filmin müziklerini Astor Piazzolla yaptı. Film Arjantin’de darbe döneminin sonlarına doğru hapisten çıkan Floreal’in eşi tarafından aldatılmış olması ve darbe döneminin gerçekleri ile yüzleşmesi ve kabullenmesi gerektiğini konu alıyor.
Homero Manzi gazetecilik ve öğretmenlik yaptı, sendikalarda rol aldı ve Peron’un partisinde de kayıtlıydı. Genç sayılır bir yaşta yakalandığı kanseri yenemedi. Geride Tango için büyük bir duygusal miras bıraktı.
Bir sonraki yazımızda görüşmek dileği ile...
Aren Leon
